به یاد آن روزها که لب رود خونه یا سر قنات و یا کنار چشمه خونی و سولجه کوزه ها و دیگها و سطلهای مسی را پر از آب میکردیم پس از گفت و شنود با دیگران و برز تقسیم نمودن غم وشادیهایمون با یکدیگر به خونه بر می گشتیم تا فردا همدیگر را ببینیم و ظرف هامون را پر از آب کنیم . (افسوس که زمانه برنمی گردد باز )

آب آشامیدنی برز از زمانهای قدیم از قنات و چشمه ها تامین میشده است.
آب رودخانه که از چشمه سارهای چمن رود ،جاری می شده از وسط ده وخانه ها می گذشته است و مردم آّب آشامیدنی خود را از رودخانه یا جوی داخل منزلشان برمی داشتند. اما مردم محله های پایین ده چون سوسلیمون کوچه میر – پاچنار بلا-....ازدهانه قنات( سرقنات ) آب برمیداشتند اینجا بهترین جا بود برای صحبت وگفتگوی زنان، دختران و پسران با هم.

ضمنا مردم از دو چاه این قنات استفاده مینمودند. اولین چاه که نه پله داشت و به قنات شفع معروف بود که چاه آن هم اکنون هست که تقریبا پانزده متر از تقاطع کوچه مخابرات و لاین چپ کانال بالاتر است

دومین چاه پله دار که از آن آب بر می داشتند چاه مسجدجه معروف به قنات رفع که نبش کوچه به سمت خرمنگاه کنار رودخانه قرار داشت ( مسجد روبروی خانه آقای رهگو و چاه در باغچه خانه او قرار داشت ) این چاه حدود بیست پله داشته است

یکی دیگر از چاه های معروف قنات چاهی بود که در مسجد کله قرار داشت که مسجد در سیل 35 خراب شد وبعد از احداث کانال جای مسجد هم از میان رفت چاه دیگری تقریبا 30 متر مانده به کوچه عمارت کنار آن ایجاد نمودند با عمق13 متر آخرین چاه فعال قنات می باشد. البته از این چاه آب برداشته نمیشد بحث به درازا کشید داشتم راجع به آب آشامیدنی برزمی گفتم مردم گریند از آب چشمه خونی وسولجه وچشمه هایی که در گریند بود استفاده میکردند.
ولی از سال 1342 که خشکسالی در برز آغاز شد وتا سال 57 ادامه داشت و منحنی رونق اقتصادی هم سیر صعودی داشت افراد خیر و نیکو کار جهت رفاه حال مردم در محله های مختلف در سالهای متوالی تا 57 چندین آب انبار ساختند که به اختصار و ترتیب زمان ساخت درباره آنها مطالبی مینویسم ابتدا به نام آنها اشاره می نمایم .

آب انبار ها که عبارتند از:
1 مسجد حاجت گاه
2 پچاد
3 پاسنگ
4 پل
5 گریند
6 لاچیان
7 دبیرستان
8 گریند
9 خرمنگاه
10 منبع خرمنگاه
11 منبع گردنه کاکون


اولین آب انبار توسط استاد جعفر پدر بزرگ سید حبیب حسینی جلو درب مسجد حاجتگاه ساخته شده است که بعدها به وسیله عباس حاج ابوالحسنی کاملا با آجر و سیمان ساخته شد که اکنون هم پا بر جاست
دومین آب انبار در محله پچاد جنب مسجد مهدوی توسط مرحوم میرزا ماشاالله برزی ساخته شده است که ساکنین محله پچاد و قبرستان کهنه از آب آن استفاده می نمودند

سومین آب انبار در محله معروف به مقبره واقع در سینه پل توسط حاج سید خلیل صفوی زاده ساخته شد . (بیاد دارم زمانی که جای آب انبار را می کندند دیوار مقبره میر ابوعلی که گچ کاری شده بود و در تاقچه ان یک فانوس قرار داشت هم اکنون در ان مکان قبور میزا عبدالوهاب ومیرزا فتح الله و میرزا عباس حسینی معروف به مهندس رهگو قرار دارد) سا کنین سینه پل از این آب انبار استفاده می کردند و هم اکنون جز شیر آن که برده اند پا بر جا مانده است

چارمین آب انبار که آنرا مرحوم حاج مهدی پورمکیان در ملک شخصی خود بنا نمود ولی شیر آن را که تقریبا هشت پله زیر زمین بود اول کوچه پت مویز کنار منزل آن مرحوم قرار داشت و مردم محله پل مویز وحوض خانه و جماعتی که هر صبح و بعد از ظهر یای اتو بوس جمع می شدند از آب آن استفاده می‌نمودند (ولی در سال 1360 از حالت آب انبار خارج شده است )

پنجم آب انباری که توسط حاج سید نظام الدین ضیایی وآقای نصرالله زاده در کنار منزل مرحوم غیرتمند در سطح زمین ساخته شده بود و مردم محله گریند ودانش آموزان دبیرستان از آن استفاده مینمودند.

پنجم آب انباری که توسط حاج سید نظام الدین ضیایی وآقای نصرالهگ زاده در کنار منزل مرحوم غیرتمند در سطح زمین ساخته شده بود و مردم محله گریند ودانش آموزان دبیرستان از آن استفاده مینمودند.

ششم آب انبار زیر کوچه قوری که مرحوم غلامرضا غیرتمند در ملک شخصی خود به گنجایش تقریبا نود متر مکعب احداث نمود وبا هزینه خود علاوه بر منزل شخصی یرای ده نفر (تقر یبا) لوله کشی نمود.

هفتم آب انبارداخل دبیرستان به همت مدیریت دبیرستان سید شمس الدین حسینی با کمک های مردمی یا دولتی ویا شخصی برای استفاده دانش آموزان ساخته شده بود لازم به ذکر است بدانید ساخت این آب انبار قبل از دو آب انبار قبلی بوده است.

هشتم آب انبار سرسول توسط مرحوم حاج رمضان طاهری پایین اطاق سر کمر تقریبا وسط دشت سرسول ساخته شده است که همه با غداران دشت سرسول از آن استفاده می نمودند و هم اکنون هم پا برجا مانده است.

نهم آب انبار لاچیان که مرحوم عبا س طاهری در ملک شخصی واستفاده خودش بنا نموده بود.

دهم آب انبار خرمنگاه که به صورت مشارکتی آقایان (صلاحمند – سید مهدی میرزا باقری –کریمی پناه – حا ج سید حسین میر زا باقری وآقا مرتضی میرزا باقری)ساختند وبه منزلشان لوله کشی نمودند.

یازدهم آب انبار خرمنگاه که به منبع معروف گشته است وهم اکنون نیز مورد استفاده عموم قرار دارد. این منبع با کو شش وجدیت و پشتکار حاج آقامهدی اسماعیلی وکمک مالی مرحوم حاج سید جلال رضوی ساخته شده است این آب انبار از دیگر آب انبار ها بزرگتر بود و اندازه آن به طول.... وعرض .. وعمق .... متر که با تلاشهای مستمر آقای اسماعیلی و دیگران روستای برز در سال .... لوله کشی شد و همه اهالی از آب منبع خرمنگاه بهرمند شدند به جز محله قبرستان کهنه و محله سینه پل چون آن مکان ها با منبع اختلاف سطح داشتند. البته این خانواده ها هم از آب بیشه ابراهیم که برای پاسگاه ژاندارمری برزرود لوله کشی شده بود استفاده می نمودند ضمنا آب این چشمه چون از کوه سیاه هیمند سر چشمه میگیرد از طرف اداره بهداشت بهترین آب شناخته شده است چنانچه در سالهای اخیر بعضی خانواده ها آب شرب خود را از این چشمه تهیه می نمودند چون آب منبع که از آب سرسول تهیه میشد بهداشتی نبود و از طرف دیگر در سال هایی که خشک سالی بود منبع با کمبود آب مواجه میگردید تا سر انجام با کوشش اهالی برز و پیگیریهای مستمر شورای اسلامی برز با کمک دولت در سال ....در محل معروف به چاله مزار چاهی به عمق تقریبا چهل متر و آب تمیز وبهداشتی استخراج به وسیله لوله به منبع خرمنگاه و منبع جدید گردنه کاکون منتقل و به وسیله لوله کشی جدید به تمامی خانه ها اب رسانی می شود این سیستم لوله کشی جدید در تابستان 1388توسط معاون استاندار اصفهان و دیگر مقامات شهرستان نطنز واهالی محترم برز افتتاح ومورد بهره برداری قرار گرفت.

از دوستان وعلاقمندان که درباره زمان ساخت، معمار، گنجایش دقیق ومطالبی که بنده اشتباه نوشته باشم راهنمایی بفرمایند بسیار سپاسگزار خواهم بود.


من ا..توفیق