معرفی برز» آداب و رسوم » مراسم سوگواری ایام محرم

درسالیان گذشته درشب های دهه اول محرم مراسم سوگواری در امامزاده اسماعیل برگزار می‌شد. در داخل ساختمان امامزاده جای افراد و طایفه ها برحسب سن و مقام اجتماعی مشخص بود و هر کس در جای خود می نشست. افراد در دسته های عزاداری با چراغ و مشعل در حال سینه زنی و نوحه خوانی از چند محل به سوی امامزاده حرکت می کردند. پس از رسیدن به آنجا مردان در طبقه همکف در جای خود و زنان در غرفه (صفه) های فوقانی می نشستند.
عده ای مشخص که پای منبر می نشستند اشعاری را به عنوان «پیش واقعه» با آهنگی موزون و جالب می خواندند و به اصطلاح مجلس را آماده می کردند، سپس خطیبان و روضه خوان ها و مداحان به سخنرانی و مداحی می پرداختند. اگر روضه خوان یا مداحی به مجلس شور و حالی می داد برای تهیج بیشتر افراد، چراغ ها را تا پایان برنامه او خاموش می کردند.
در پایان، سینه زنی و نوحه خوانی اجرا میشد. پذیرایی با چای انجام میگرفت و هر شب یک نفر عهده دار این کار میشد و قند و چای لازم را قبلاً به محل امامزاده می فرستاد. علاوه بر چای با نذری های ارسالی خانواده ها نیز ار مردم پذیرایی می شد.
البته اوج این مراسم در شب نهم و دهم بود. شب یازدهم نیز مراسم شام غریبان پیش از شروع روضه خوانی و مداحی در پیرامون امامزاده و در تاریکی اجرای میشد.


روز تاسوعا
در روز تاسوعا علمی چوبی به بلندی حدود چهار متر که در بالای آن چند شاخه دارد و با پارچه نفیس و رنگارنگ پوشش داده شده و عمامه سبز در بالای آن و وسط آن قرار دارد از محله سرده به حرکت در می آوردند و دسته های سینه زن به دنبال علم به راه می افتند و با ترتیبی خاص به محله های مختلف روستا می روند. در برابر هر خانه ای که نذرهایی برای دسته های سنیه زن می آوردند جمعیت توقف کرده و از نذورات استفاده می کنند، سپس برای اهل خانه دعا و برای درگذشتگان آنان طلب آمرزش می‌شود و سپس فاتحه میخوانند. این مراسم از صبح تا نزدیک غروب ادامه می یابد.


روز عاشورا
در روز عاشورا علاوه بر علم، کتل (علامت) و نخل نیز به مراسم اضافه می شود این نخل که پس از آذین بندی وزنی حدود 500 کیلوگرم دارد توسط افراد مخصوصی که از چند طایفه هستند حمل می شود.
این عده صبح عاشورا پس از آذین بندی نخل هر چند نفر برای خوردن صبحانه به خانه یکی از افراد سرشناس یا روحانیان روستا می روند. پس از صبحانه آن افراد به اتفاق صاحبخانه به محل استقرار نخل می آیند. پس از تجمع افراد با شور و حالی وصف ناشدنی حمل کنندگان نخل، آن را به دوش گرفته، این افراد در هر نوبت ده نفر می باشند که در مکان های معین نخل را از افرادی که آنرا بدوش گرفته اند تحویل و به دوش می گیرند. علاوه بر این افراد، یک نفر که او را «بابا» خطاب می کنند فرماندهی این عده را به عهده دارد و در جلو نخل حرکت می‌کند، با دستورهای خود به حاملین نخل تعادسل نخل حفظ می شود. اگر اتفاقاً در محله ای یا در برابر خانه ای تعادل نخل بهم خورد اهالی آن محل یا خانه این عمل را به فال بد گرفته و برای رفع نحوست آن فوراً گوسفندی را جلوی نخل سر می برند ، در مسیر حرکت نخل نیز تعداد زیادی گوسفند قربانی می کنند که به وسیله متصدیان نخل جمع آوری و بهای گوشت آن صرف خرید لوازم نخل و حسینیه می شود.

مسیر حرکت نخل و مردم در روز عاشورا بین دو قبرستان روستا می باشد و هنگام ظهر در برابر امامزاده اسماعیل متوقف شده و ناهار را به طور دست جمعی می خورند. این ناهار یا توسط یک نفر یا چند نفر از مردم روستا تهیه می‌شود. ناهار معمولاً پلو و خورش می‌باشد. پس از خوردن ناهار، دوباره سینه زن ها و نخل و علم و کتل آغاز می شود. این مراسم تا حدود ساعت چهار بعد از ظهر ادامه می یابد. در سالیان گذشته مراسم تعزیه یا شبیه خوانی نیز در دهه اول محرم در روستای برز انجام می‌شد.

منبع : میراث فرهنگی نطنز نگارش سیدحسین اعظم واقفی، ناشر انجمن میراث فرهنگی نطنز

فرستنده : مدیر سایت برزرود


نخل
طوق و نخل


برای ثبت نظر خود، باید ابتدا به سیستم وارد شوید
» نظرات
سید مهدی حسینی برزی - ۱۹ آبان ۱۳۹۰ ۰۷:۳۹
نخل برز بسیار با شکوه است و هیچ نخلی در ایران به آراستگی و زیبایی آن وجود ندارد