گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) روستای برز با مساحتی حدود 20 هکتار در 165 کیلومتری استان اصفهان، 40 کیلومتری شمال غرب نطنز، 20 کیلومتری غرب اتوبان کاشان و 80 کیلومتری جنوب‌غرب کاشان واقع شده است.

شغل اکثر ساکنین این روستا که در منطقه‌ای کوهستانی و سرد واقع شده،‌ دامپروری و باغبانی است و در واقع تولید کننده بخشی از سیب و گلابی‌ای هستند که به نام "نطنز" شهرت‌ یافته‌اند.

گفته‌ می‌شود که این روستا زادگاه افرادی همچون میرزا ابوالمعالی وزیرغلامان و تفنگچیان شاه عباس اول، میر ابوالعلی، عموزاده میر ابوالمعالی، وزیر قورچیان شاه عباس اول و فرزندانش میرزا محمد شفیع، وزیر قورچیان شاه صفی، میرزا محمد باقر، وزیر قورچیان شاه عباس دوم و فرزند زاده‌اش، میرزا محمد صادق، وزیر شاه طهماسب دوم بوده است.

"صدری اسماعیلی برزی"، دهیار روستای برز دلیل نامگذاری این روستا را بر اساس معنای لغوی آن قرار گرفتن این منطقه در نقطه‌ای بالا و برجسته احتمال داد و گفت: قدمت این روستا به قبل از اسلام باز می‌گردد که دلیل آن نیز وجود اسنادی همچون منبر موجود در امامزاده این روستا است که بیش از 1500 سال قدمت دارد.

وی با بیان این‌که این روستا در بین 100 روستای کشور به عنوان منطقه گردشگری قرار گرفته‌ است، در ادامه یادآور شد: متأسفانه در سال 1335 بر اثر سیلی که در این روستا رخ داد بسیاری از بافت‌های قدیمی آن از بین رفت و بافت‌های جدید جایگزین شدند، در حالی‌که پیش از وقوع سیل، برز با آن شکل و شمایل روستایی و با آن بافت قدیمی در بین بسیاری از روستاهای این محدوده خودنمایی می‌کرد.

به گفته اسماعیلی برزی،‌ روستای برز نه تنها چیزی از روستاهای اطراف خود همچون روستای "ابیانه" با آن همه شهرت کم ندارد بلکه به لحاظ فرهنگی و بسیاری موارد دیگر یک سر و گردن هم بالاتر از این روستاهاست و تنها تبلیغات وسیع باعث شهرت برخی از این روستاها شده، موضوعی که در مورد روستای برز از آن غفلت شده و انجام نشدن سرمایه‌گذاری‌های مناسب در این روستا باعث مهاجرت بسیاری از مردم آن شده است.

دهیار روستای برز با یادآوری این‌که اولین دبیرستان منطقه بعد از نطنز در این روستا و در سال 1327 تأسیس شد،‌ ادامه داد: در آن سال‌ها بسیاری از دانش‌آموزان روستاهای اطراف و از جمله ابیانه برای تحصیل به دبیرستان برز مراجعه می‌کردند که این خود گواهی بر قدمت بالای فرهنگ در این روستاست.

اسماعیلی برزی با بیان این‌که خوشبختانه در چند سال اخیر اقداماتی در جهت معرفی این روستا به گردشگران انجام شده است، افزود: در حال حاضر و در ایامی همچون تعطیلات نوروز گردشگران بسیاری از شهرهای مختلف کشور به این روستا سفر می‌کنند که امیدواریم با سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، هر ساله بر آمار این گردشگران افزوده شود.

دهیار روستای برز از عمارتین، میان‌ده،‌ گریند،‌ آبدان،‌ سو سلیمان،‌ تلو مویز و لاچیان به عنوان برخی محله‌های این روستا یاد کرد و گفت: علاوه بر طبیعت کم نظیر، این روستا از جاذبه‌هایی همچون دوعمارت مربوط به دوره صفویه،‌ حمام قدیمی سرده، قلعه سنگی، قلعه سرده، قدمگاه و بقعه سه تن از فرزندان امام موسی کاظم و ...،‌ برای جذب گردشگران بهره‌ می‌برد.

بر اساس مطالعات انجام شده،‌ روستای برز روستای کاملاً دره‌ای است که از شرق به غرب کشیده شده‌ است. جاده بین روستایی که روستاهای ابیانه، طره، برز، یارند و هنجن را به مراکز بالا دست ارتباط می‌دهد، از وسط روستای برز می‌گذرد و آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده‌ است. قسمت جنوبی روستا عمدتاً مساکن قدیمی و سنتی روستا قرار دارد و بیشترین بناهای تخریبی و مرمتی در این محدوده استقرار دارد. قسمت شمالی بافت جدید روستا است که در دهه‌های اخیر توسعه یافته‌ و بیشترین مساکن نوساز روستا در آن قرار دارد و معابر آن عریض‌تر است.

گستردگی و پراکندگی اقلیمی، کثرت کوچه‌ها، محله‌های قدیم و جدید مجزا، معماری محلی ساختمان‌ها، رنگ خاک زرد معروف به خاک تنور در نماها، نبود کوچه بن بست، وجود دو محله مجزا با آب و هوای متفاوت در شمال و جنوب، عبور رودخانه معروف برزرود از وسط ده، وجود قلعه سنگی در نمای اولیه ده، کوه هیمند سربه فلک کشیده در شمال‌غربی، مردمانی با آداب و رسوم بیاد ماندنی از نسل‌های کهن، باغات سرسبز و خوش منظر و عبور جاده اصلی و توریستی، به این روستا جلوه‌ای دیگر بخشیده‌ است.

از طبیعت و آثار باستانی "برز" که بگذریم، آشنایی با آیین‌های مردم این روستا در مناسبت‌ها و ایام مختلف نیز خالی از لطف نیست و به طور حتم در چنین ایامی چند برگی از صفحات دل‌نوشته‌های گردشگران به خاطرات آنها از این رسوم اختصاص خواهد یافت، پس مرور این آیین‌ها را به خود گردشگران وا می‌گذاریم تا آنها که برز و آیین‌هایش را دیده‌اند نگویند شنیدن کی بود مانند دیدن؟!

گزارش از خبرنگار ایسنا: فاطمه باجلانی 

لینک منبع خبر در ایسنا